BoQ czyli Bill of Quantities to zestawienie materiałowe będące częścią dokumentacji przetargowej. Przedmiary ilościowe generowane z modeli BIM to jedno z najbardziej znanych zastosowań BIM.
Często jest to pierwszy krok w procesie przygotowania przedmiarów robót i faktycznego oszacowania ilości materiału dostarczonego na plac budowy, czyli z angielskiego BoQ. Zatem w większości przypadków dane wygenerowane z modelu BIM wymagają dalszego przetwarzania, zanim staną się cenną informacją.
Aby optymalnie wykorzystać zestawienia materiałów wygenerowanych z modelu BIM, niezwykle ważne jest, aby wszystkie zaangażowane strony rozumiały skąd się te dane biorą i były świadome pochodzenia ilości i ich dokładności. Pod spodem opisujemy trzy najczęstsze sposoby pozyskiwanie zestawień ilościowych.
Pierwszy sposób generowania zestawień – Ilości wygenerowane przy użyciu funkcji zestawień oprogramowania BIM.
Główna koncepcja jest niezwykle prosta. Dysponując modelem planowanego lub istniejącego budynku, jesteśmy w stanie szybko ustalić dokładną ilość potrzebnego betonu czy liczbę drzwi na kondygnację, przypisać im ceny jednostkowe i już na wczesnym etapie przygotować kosztorys.
Jeśli model BIM jest budowany zgodnie z wcześniej ustalonymi zasadami i okresowo sprawdzany pod kątem zgodności z nimi, zakres pobieranych z niego ilości jest przewidywalny. Wiemy, jakie dane będą dostępne na danym etapie. Zasady powinny obejmować w końcu zasady modelowania, nazewnictwo i wymagania LOD.
Najczęstsze pozycje przedmiarów, jakie możemy w ten sposób uzyskać, to: liczba elementów mebli, punkty świetlne, powierzchnia pomieszczenia, długość stalowych elementów konstrukcyjnych, takich jak belki i więźby dachowe, czy też objętość i wymiary elementów betonowych takich jak słupy, płyty czy ściany. Musimy wsiąść pod uwagę, że takie podejście daje nam rzeczywiste dane, które nie zawsze przekładają się na ilości zakupione przez wykonawcę.
Drugi sposób – Oszacowanie przygotowane przy użyciu modelu BIM i współczynnika.
Duża ilość materiałów dostarczanych lub usuwanych z budowy wymaga wprowadzenia korekty technologicznej. Dokładne dane opisane w sposobie 1 są doskonałym punktem wyjścia, ale często wymagają wzorów uwzględniających współczynnik strat .
W ten sposób możemy szybko uzyskać ilość betonu potrzebną do wylania, długość rur ciętych na budowie czy ilość farby.Są też przypadki mniej intuicyjne. Przykładowo: objętość gruntu usuniętego podczas prac ziemnych nie jest równa objętości projektowanego wykopu Planowana liczba ładunków ciężarówek do usunięcia gruntu z terenu budowy będzie zbyt mała, jeśli w procesie nie zostanie zastosowany współczynnik spulchnienia gruntu. Choć fakt ten jest znany w budownictwie, ten przykład jest wzięty z rzeczywistej sytuacji..
Trzeci sposób – Szacowanie na podstawie profesjonalnej oceny kosztorysanta
Inaczej wygląda sytuacja, gdy model BIM nie zapewnia możliwości bezpośredniego generowania ilości. Może się to zdarzyć ze względu na wczesny etap tworzenia modelu BIM i/lub rozwoju projektu, gdy informacje nie są jeszcze dostępne lub charakter pozycji zestawienia tj.: czas pracy fizycznej.
Pomimo że oprogramowanie próbuje zautomatyzować ten etap, profesjonalna wiedza i osąd kosztorysanta są niezbędne do uzyskania wiarygodnych danych liczbowych. Elementy takie jak złożony lub nietypowy typ konstrukcji lub unikalna funkcja budynku mogą zakłócić szacunki oparte wyłącznie na wzorach matematycznych.
Wniosek
Aby skorzystać z obliczeń ilościowych opartych na BIM, niezwykle ważne jest, aby wszystkie zaangażowane strony były świadome pochodzenia ilości i ich dokładności.
Tak więc, gdy wygenerowane przez oprogramowanie BIM ilości obejmują dokładną ilość materiału, należy dodać dodatek na odpady. Podobnie, jeśli estymator uwzględnił straty w swoich obliczeniach, należy to jasno przekazać, aby nie kwestionować ilości wygenerowanych z modelu.
Jedną z głównych zalet generowania ilości z modelu BIM jest jego szybkość i możliwość wykonania tego na żądanie, co pozwala na śledzenie zmian ilościowych w trakcie opracowywania projektu.
Inaczej niż w przypadku tradycyjnego zliczenia, ilości generowane bezpośrednio z modelu można przygotować w ciągu kilku minut lub godzin, a nie dni czy tygodni. W obu przypadkach jest to jednak jedynie punkt wyjścia do oszacowania kosztów, niezależnie od tego, czy pracujemy nad wstępnym oszacowaniem budżetu, czy przygotowujemy materiał do przetargu.
